Metody jakościowe w socjologii, konwersatorium,

Program nauczania na rok akademicki 2008/2009

1. Przedmiot – Metody jakościowe w socjologii
2. Rodzaj studiów: stacjonarne - jednolite magisterskie
3. System: dzienne
4. Kierunek Socjologia
5. Rok studiów III, semestr zimowy
6. Forma zajęć: konwersatorium
7. Liczba godzin 30
8. Prowadzący - Prof. dr hab. Krzysztof T. Konecki, dr Waldemar Dymarczyk, mgr Anna Kubczak
9. Cele kształcenia:
Studenci powinni w trakcie ćwiczeń opanować podstawowe techniki badań jakościowych oraz podstawowe narzędzia analizy danych jakościowych. Studenci powinni opanować praktyczną wiedzę o procedurach badawczych i analitycznych dla pracy nad danymi jakościowymi (różne typy kodowania danych: kodowanie otwarte, selektywne, teoretyczne danych tekstowych – transkrypcji, danych wizualnych – fotografii, reklam, nagrań wideo). Powinni także nauczyć się pisania raportów z jakościowych badań empirycznych.

10 . Treści Kształcenia:
- Wprowadzenie do Metodologii Badań Jakościowych – orientacje i paradygmaty
- Podstawowe procedury kodowania danych jakościowych.
- Metoda ‘porównywania’.
- Adekwatny opis teoretyczny na podstawie opisu etnograficznego
- Przykłady zastosowania paradygmatu kodowania -
- Przykład zastosowania procedury triangulacji
- Etnografia socjologiczna – gdzie, jak, dlaczego i po co dzisiaj?
- Wybrane techniki badań jakościowych,
- Studium przypadku,
- Obserwacja uczestnicząca,
- Wywiad swobodny, transkrypcja danych jakościowych
- Wywiad narracyjny,
- Wywiad grupowy
- Zbieranie i Analiza danych wizualnych – fotografii i reklam oraz nagrań wideo – zastosowania praktyczne, analiza semantyczna
- Zastosowanie strategii socjologii wizualnej w metodologii teorii ugruntowanej – zastosowanie praktyczne w konkretnym projekcie badawczym
Wykaz umiejętności
Umiejętność przeprowadzania wywiadu narracyjnego, swobodnego, grupowego, obserwacji uczestniczącej, wywiadu z użyciem fotografii. Umiejętność zaplanowania i przeprowadzenia studium przypadku. Umiejętność transkrypcji i analizy danych jakościowych tekstowych, a także wizualnych (fotografii i nagrań wideo).



12. Forma weryfikacji wiedzy
Kolokwium podsumowujące po zajęciach związanych z omawianiem obowiązkowych lektur. Kolokwia cząstkowe na każdych zajęciach z zadanych lektur. Zbieranie i analiza danych jakościowych w czasie semestru (minimum dwa wywiady swobodne/narracyjne z transkrypcją plus obserwacja uczestnicząca (zapis), wykonanie niezbędnych fotografii/nagrań wideo), napisanie raportu badawczego na podstawie analizy kilkunastu wywiadów swobodnych i/bądź obserwacji uczestniczących oraz materiałów tekstowych (zastanych) i/lub wizualnych.

13. Literatura do omawianego przedmiotu
Podstawowa:
- Silverman D., 2008, Prowadzenie badań jakościowych. Warszawa”. PWN
- Konecki K., 2000, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN. http://ksiegarnia.pwn.pl/4509_pozycja.html
- Silverman D. 2007, Interpretacja danych jakościowych. Metody analizy rozmowy, tekstu, interakcji. PWN.
- Hamersley M, P. Atkinson 1995/2000, Metody badań terenowych, Poznań: Zysk i S-ka.
- Kleinknecht, Steven (2007) “An interview with Robert Prus: His Career, Contributions,
and Legacy as an Interactionist Ethnographer and Social Theorist.” Qualitative
Sociology Review, Vol. III Issue 2. Retrieved Month 10, Year 2007. http://www.qualitativesociologyreview.org/ENG/Volume7/QSR_3_2_Kleinknecht.pdf (dotyczy etnografii socjologicznej, zasad jej przeprowadzania, pojęcia „intimate familiarity”, wywiadu etnograficznego)
- Kvale Steiner, 2004, Interviews. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego. Białystok: Transhumana.
- Chomczyński, Piotr (2006) “Wybrane problemy etyczne w badaniach. Obserwacja uczestnicząca ukryta.” Qualitative Sociology Review, Tom II Numer 1. Pobrany Miesiąc 10, Rok 2007. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume2/PSJ_2_1_Chomczynski.pdf
- Gorzko Marek (2005) “Rodzinna Atmosfera” i “Uprzejma Obsługa”. W stronę substantywnej teorii obsługi ruchu turystycznego – komunikat z badań”. Przegląd Socjologii Jakościowej, Tom I, Numer 1. Pobrany Miesiąc 10, Rok 2007
http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume1/PSJ_1_1.pdf (przykład zastosowania metodologii teorii ugruntowanej).
- Glaser B., 1978, Theoretical Sensitivity, San Francisco: The Sociology Press.
- Konecki, Krzysztof (2005) “Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej”. Przegląd Socjologii Jakościowej, Tom I, Numer 1. Pobrany Miesiąc 10, Rok 2007 http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume1/PSJ_1_1_Konecki.pdf
- Konecki K. T. 2005, Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno – symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Scholar. (rozdział drugi jako przykład noty teoretycznej oraz Aneks metodologiczny dotyczący kontekstu odkrycia – serendipity; roz. 4 jako przykład zastosowania koncepcji społecznych światów i aren; roz. 6 przykład analizy fotografii przy użyciu teorii ugruntowanej, triangulacja, patrz także 'Prywatna prezentacja kontekstów interakcji. Analiza fotografii zwierząt domowych' , http://www.krzysztofkonecki.prv.pl/, dział Publikacje).
- Konecki K., 1992/2007, Nowi pracownicy a kultura organizacyjna. Studium folkloru fabrycznego'. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Folia Sociologica, 24, (Zakończenie – przykład noty teoretycznej). http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume3_pl.php
- Konecki, Krzysztof T., Kacperczyk, Anna M. & Marciniak, Lukasz T. (2005, September). Polish Qualitative Sociology: The General Features and Development [43 paragraphs]. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal], 6(3), Art. 27. Available at: http://www.qualitative-research.net/fqs-texte/3-05/05-3-27-e.htm
- Miles M., M. Huberman 2000, Analiza danych jakościowych, Białystok: Transhumana.
- Olechnicki Krzysztof, 2003, Antropologia obrazu, Warszawa: Oficyna Naukowa.
- Rancew – Sikora Dorota, 2007, Analiza konwersacyjna jako metoda badania rozmów codziennych. Warszawa: Wydawnictwo Trio. (głównie roz. 2 oraz inne)
- Silverman, David (2005, August). Instances or Sequences? Improving the State of the Art of Qualitative Research [71 paragraphs]. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research [On-line Journal], 6(3), Art. 30. Available at: http://www.qualitative-research.net/fqs-texte/3-05/05-3-30-e.htm [Date of Access: 10, 07,2007].


Literatura uzupełniająca:
- http://aexpecto.blogspot.com/ - obserwacja i wywiady swobodne
- Silverman D., 2007, A Very Short, Fairly Interesting And Reasonably Cheap Book About Qualitative Research, LA, London, New Delhi, Singapore: Sage
- Strauss A.L., 1987, Qualitative Analysis for Social Scientists, Cambridge: Cambridge University Press.
- Krzysztof T. Konecki, 2008, Roberta Prusa symboliczno – interakcjonistyczna etnografia rynku a budowanie uogólnień. Negocjowalność i konstruowanie symboli w działaniu ekonomicznym. W: red. Sławomir Partycki , Kultura a rynek, Lublin: Wydawnictwo KUL.
- Krzysztof T. Konecki (2008) “Dotyk i wymiana gestów jako element wytwarzania więzi emocjonalnej. Zastosowania socjologii wizualnej i metodologii teorii ugruntowanej w badaniu interakcji zwierząt i ludzi.” Przegląd Socjologii Jakościowej, Tom IV Numer 1. Pobrany Miesiąc, Rok (http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/archive_pl.php)
- Strauss A., Corbin J., 1990, Basics of Qualitative Research, London: Sage.
- Konecki K., 1998, Łowcy Głów. Analiza pracy rekrutacyjnej w agencjach doradztwa personalnego. Warszawa: Alfa Wero. (przykład zastosowania metodologii teorii ugruntowanej i koncepcji społecznych światów).
- Konecki K, 1992, 'W japońskiej fabryce. Społeczne i kulturowe aspekty pracy i organizacji przedsiębiorstwa'. Łódź: Instytut Socjologii - Agencja Master, [książka]. 1992 (zobacz całość książki, jest to przykład etnografii socjologicznej) http://www.krzysztofkonecki.prv.pl/

Przykłady raportów i monografii z badań jakościowych znajdują się w Przeglądzie Socjologii Jakościowej (seria Becoming):
Łukasz Marciniak (2008) Stawanie się nauczycielem akademickim. Analiza symbliczno-interakcjonistyczna. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume7_pl.php
Kamila Hernik (2007) Doświadczenie konwersji przez studentów Wydziału Aktorskiego Akademii Teatralnej w Warszawie. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume5_pl.php
- Konecki Krzysztof T,, 1992/2007, Nowi pracownicy a kultura organizacyjna. Studium folkloru fabrycznego. http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume3_pl.php